Hooggevoeligheid coach: wat is hooggevoeligheid?

‘Hooggevoelig’ betekent dat je meer prikkels binnenkrijgt én ze dieper verwerkt. Je hebt namelijk een gevoeliger centraal zenuwstelsel. ‘HSP’ (Highly Sensitive Person of Hoog Sensitief Persoon) is de term die eind jaren 90 is geïntroduceerd door Elaine Aron. In het Nederlands is het vertaald naar ‘hooggevoelig’ en ‘hoogsensitief’. Elaine Aron is een Amerikaanse klinisch en onderzoekspsycholoog.

Hooggevoeligheid is een eigenschap die bij ongeveer 20% van de bevolking voorkomt (1 op de 5). De eigenschap is genetisch bepaald, dus je ziet vaak in de familie meerdere mensen die hooggevoelig zijn. Grappig feit is dat uit diverse onderzoeken door biologen blijkt dat er ook in de dierenwereld bij meer dan 100 soorten een groep ‘gevoeligen’ is: vogels, vissen, honden, katten, paarden en fruitvliegjes. Ze zijn opmerkzamer, voelen gevaar aan en observeren voor het handelen. Voor deze dieren is hooggevoeligheid een overlevingsstrategie.

Intensieve verwerking in de hersenen

De grote hoeveelheid zintuiglijke indrukken worden via de zenuwbanen naar de hersenen gestuurd, waar ze nauwkeuriger, complexer en op een dieper niveau geanalyseerd en verwerkt worden. Pas na zo’n diepgaande verwerking – waarvoor tijd en rust nodig is – krijgen de indrukken een plekje.

In de hersenen bevindt zich de amandelkern (amygdala). De amandelkern koppelt emoties aan de zintuigelijke prikkels en zorgt voor de opslag van emotionele ervaringen. De amandelkern verstuurt informatie naar de rest van de hersenen. Doordat de kern heel actief is bij hooggevoeligen blijven de emoties langer en intenser natrillen. Dit verklaart de intense emotionele reactie van hooggevoeligen. Praktisch zie je dit terug in deze kenmerken die er vaak als eerste uitspringen en herkenbaarheid oproepen.

Kenmerken van hooggevoeligheid

Veel details waarnemen, maar ook sfeer en emoties. Je voelt snel aan als je collega/je klasgenoot niet lekker in zijn/haar vel zit. Je neemt ook dingen fysiek waar via je zintuigen: sterk kunnen ruiken, meer tonen horen of meer zien. Bij kinderen hoor ik vaak dat ze last hebben van labels of sokken die niet lekker zitten. Zij trekken graag zachte kleding aan, zoals een legging of joggingbroek i.p.v. een spijkerbroek.